CHP'li Sarıbal: TMO Kaplumbağa Hızıyla Çalışıyor

CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal'ın TMO Buğday ve Mercimek alımlarına yönelik Mardin, Batman, Şırnak ve Diyarbakır ziyaretlerini değerlendirdi. TMO'nun hububat alım fiyat ve politikalarını değerlendiren Sarıbal, TMO'nun randevu sisteminin kaplumbağa hızıyla çalıştığını söyledi.

CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, TMO’nun hububat alım fiyat ve politikalarını değerlendirdi.

TMO’nun randevu sisteminin kaplumbağa hızıyla çalıştığını öne süren CHP'li Sarıbal,  Türkiye'nin gen merkezi olduğu buğdayda büyük bir çeşitlilik ve zenginliğe sahip olduğuna vurgu yaparak, "Ancak buğday üretiminin yüzde 78’i kuru tarım alanlarında yapılmakta olup; verim dünya ortalamasının altında kalmaktadır. Buğday, Türkiye’nin hemen her bölgesinde yetiştirilmekte olup, tarla ürünleri içerisinde ilk sırada yer almaktadır. Özellikle İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde yaygın olarak üretilmekte, 2022 yılı itibariyle ekim alanlarının yarısından fazlası bu iki bölgede bulunmaktadır. Üretimde ilk üç sırayı ise Konya, Şanlıurfa ve Ankara almaktadır. TÜİK, 2023 yılında üretimin geçen yıla göre yüzde 3,8 artışla 20,5 milyon ton olarak gerçekleşeceğini açıkladı. Son 30 yılda Türkiye’nin nüfusu yüzde 50 oranında artmasına rağmen buğday üretimi 20 milyon ton civarında sabitlendi; Türkiye ürettiğinin yarısından fazla buğday ithal eder hale geldi" dedi.

TÜİK verilerine göre Türkiye’nin yurt içi buğday kullanımı 19 milyon ton civarında olduğunu belirten Sarıbal, "6 Haziran 2023 tarihinde  Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) ekmeklik buğday ve diğer hububatta alım fiyatlarını açıkladı. Önceki yıl 1.000 TL alım primi dahil ton başına 7.450 TL olan ekmeklik buğday alım fiyatı, bu yıl prim dahil 9.250 TL olarak ilan edildi. Alım fiyatlarındaki artış yüzde 24,2’de kaldı. Oysa TÜİK’e göre 2023 yılı Mayıs ayında Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 39,6 ve on iki aylık ortalamalara göre %63,7’ye ulaşmıştı. Dolayısıyla açıklanan alım fiyatı enflasyonun çok altında kaldı" diye konuştu.

Hasat öncesi 1 Mayıs 2023 tarihine kadar gümrük vergisi sıfır olduğu için çok yoğun ithalat gerçekleştiğini ifade eden Sarıbal, "TMO’nun un regülasyonu kapsamında sanayicilere düşük fiyatla buğday satışı da hasada kadar devam etmiştir. TMO ürün bedeli ödemelerinin, ürünün teslimini izleyen 30 gün içerisinde yapılacağını açıklamıştır. Ülkenin değişik yörelerindeki üreticiler, TMO alım merkezlerindeki randevu sisteminin kendilerini beklettiğini, randevu taleplerinin geri çevrildiğini, adeta tüccara yönlendirildiklerini belirterek, feryat etmektedirler. Çiftçilerimiz, TMO’nun Ekmeklik Buğday için açıkladığı fiyatın alım primi hariç ton başına 8.250 TL olmasına rağmen, özel sektörün kendilerine 6.000 TL civarında bir fiyat dayattığını belirtmektedirler.  TMO Genel Müdürü 14 Haziran 2023 tarihinde yaptığı açıklamada “Çiftçilerin acele etmemesini, ürünlerini ucuza satmamasını” istemiştir. TMO bu beyanında samimi ise; gerekirse çiftçinin elindeki ürünün tamamını almalı, randevuları daha erken tarihe vermeli, yaptığı alımları hızlandırmalı, ürün bedellerini daha kısa sürede ödemelidir. Bunun yanı sıra öncelikle çiftçilerin üretim maliyetlerinin düşürülmesi için tedbirler alınmalı, TMO ithalat ofisi gibi değil, çiftçileri destekleyen ve piyasayı regüle eden bir yapıya kavuşturulmalıdır" dedi.